10 QUY TẮC VÀNG KHI LÀM DÂY
Thuyền trưởng Đỗ Ngọc Hoài
ISM VIETNAM
Tháng 9 năm 2020
Làm dây (hay buộc tầu) khi tầu cập và rời cầu là một tác nghiệp quan trọng mà thuyền viên thực hiện trên boong. Công việc này không đòi hỏi kỹ năng và chuyên môn cao ngoài việc tương đối nguy hiểm. Là một thuyền viên bạn cần phải biết đây là một công việc việc nguy hiểm và nhiều tai nạn thương vong đã xảy ra khi làm dây trên các tầu.
Làm việc trên boong luôn không dễ dàng. Sỹ quan và thuỷ thủ cần tuân thủ các quy tắc an toàn và hiểu biết về nguyên lý hoạt động của các máy móc và trang thiết bị trên boong cũng như các trang thiết bị làm hàng. Khi sử dụng các trang thiết bị làm dây, các biện pháp an toàn cần được tăng cường để đảm bảo công tác làm dây được an toàn.
Dưới đây là 10 quy tắc mà thuyền viên cần nhớ khi làm dây trên tầu:
1. Không bố trí quá nhiều người trên boong: Chỉ cần bố trí nhân lực vừa đủ cho mỗi boong (mũi và lái), là những người trực tiếp và cần thiết để làm dây. Yêu cầu những người không có nhiệm vụ tránh xa nơi làm dây nhằm đảm bảo an toàn cho chính họ và người làm dây.
2. Xem xét ảnh hưởng của thời tiết: Khi lên kế hoạch neo buộc tàu cần phải xem xét điều kiện thời tiết như hướng gió và dòng chảy. Thuyền trưởng và sĩ quan hàng hải liên quan phải biết chi tiết hướng và tốc độ dòng chảy cũng như các diễn biến thời tiết sắp tới trước khi bắt đầu các tác nghiệp neo đậu, buộc tàu.
3. Hiểu biết về các Vùng văng dây (Snap Back Zone) và các Vòng thắt nguy hiểm (Rope Bight): Tất cả những ai tham gia tác nghiệp neo đậu đều phải hiểu biết về Vùng văng dây và Vòng thắt nguy hiểm khi làm dây. Không tiếp cận các nơi nguy hiểm đó. Vùng văng dây là khu vực dây bị đứt có thể văng đến. Người đứng trong vùng này sẽ bị tai nạn. Vòng thắt của dây là các dây thả chùng thành các khoanh, nếu đặt chân vào đó, khi dây bị rút bất ngờ sẽ gây ra tai nạn.
4. Kiểm tra tất cả các thiết bị được sử dụng để neo đậu buộc tàu: Các thiết bị như tời, trống, máy tời neo v.v .., sử dụng khi tác nghiệp neo đậu buộc tàu phải được kiểm tra. Bảo dưỡng định kỳ thường xuyên là chìa khóa để đảm bảo chúng vận hành trơn tru khi hoạt động. Đừng quên kiểm tra sức chịu tải của tời dây, tời neo, và phanh.
5. Kiểm tra thường xuyên các khuyết đầu dây: Nếu các dây thừng, dây cáp chằng buộc cùng với các khuyết dây được sử dụng cho một tác nghiệp chằng buộc (gồm các dây chéo lái, chéo mũi, dây giữa) thì phải đảm bảo các khuyết có cùng kích thước và quấn cùng nguyên liệu. Kích thước và nguyên liệu của các khuyết khác nhau sẽ làm cho các dây chằng buộc chịu tải không đồng nhất dẫn tới đứt dây.
6. Chỉ xử lý mỗi lúc một đường dây: Chỉ được xử lý một lúc một đường dây trong quá trình thao tác dây. Nếu điều này không được thực hiện mà dịch chuyển một lúc hai dây, thì gây quá tải trên các đường dây khác khiến chúng có thể bị đứt. Thực hiện theo lệnh của Thuyền trưởng và các sĩ quan chịu trách nhiệm để tránh các rủi ro có thể xảy ra.
7. Kiểm tra thường xuyên tải của các dây chằng buộc tàu: Đảm bảo tải kéo đứt cho phép của bất cứ đường dây buộc tàu nào cũng không được tăng quá 55% của tải kéo đứt cực đại (Maximum Breaking Load -MBL) của nó. Điều này nhằm mục đích ngăn chăn dây bị đứt.
8. Đảm bảo kiểm tra liên tục: Sức chịu tải của dây buộc tàu phải được kiểm tra liên tục ngay cả sau khi đã thực hiện xong các công việc buộc tàu. Nếu có bất kỳ thay đổi tình trạng balát của tàu, hoặc thủy triều lên xuống thì các đường dây phải được nới chùng hoặc kéo căng tương ứng. Tình trạng vật liệu của dây cũng cần được kiểm tra để phát hiện các hư hỏng kịp thời, phòng tránh xảy ra tai nạn đáng tiếc.
9. Tránh dùng pha trộn các loại dây khác nhau: Dùng pha trộn các loại dây cực kỳ nguy hiểm. Nói chung, phải sử dụng các loại dây cùng kích cỡ, cùng vật liệu cho tất cả các đường dây buộc trong cùng một dịch vụ. Trong trường hợp không có đủ trang bị thì ít nhất các dây buộc cho cùng một công dụng như dây dọc mũi, dây ngang, dây chéo, dây dọc lái (breast lines, spring lines, head lines and stern lines) phải cùng kích cỡ và cùng vật liệu. Không nên sử dụng hỗn hợp dây sợi tổng hợp kết hợp với dây cáp khi chằng buộc tàu. Nếu một sợi dây sợi tổng hợp cùng sử dụng với một dây cáp trong cùng một công dụng thì dây cáp sẽ chịu toàn bộ tải, còn dây sợi tổng hợp hầu như không chịu tải.
10. Bố trí các dây buộc đối xứng nhau: Tất cả các dây chằng buộc phải được bố trí càng đối xứng càng tốt với các dây ngang. Dây ngang nên bố trí vuông góc với đường trung tâm dọc của tàu và các dây chéo nên bố trí gần song song với đường trung tâm dọc của tàu.
Những quy tắc trên đây tuy chưa bao hàm đầy đủ nhưng là tất cả những quy tắc quan trọng mà thuyền viên cần tuân thủ nghiêm túc khi tham gia tác vụ làm dây trên tầu.